به گزارش روابط عمومی کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران بیست و سومین نشست صبحانه کاری در حالی آغاز شد که بهروز خدارحمی دبیرکل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران با اشاره به محوریت این نشست تحت عنوان «پتانسیل ها و فرصت های برجام در بازار سرمایه» و اهمیت آن در شرایط فعلی از جناب آقای بابک آقایی دعوت نمود به عنوان سخنران اول جلسه در خصوص افق پساتحریم صنایع و بازارهای مختلف ایران و برنامه زمانی برجام در خصوص رفع تحریم‌ها و همچنین الزامات طرفین در بازه زمانی پیش رو سخنان خود را ارائه نمایند.

در ادامه دبیرکل کانون با عنایت به موضوع نشست و با تأکید بر واقع بینی در نگاه به توافق هسته ای، از جناب عبدالرسول دری اصفهانی به عنوان یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای جهت ارائه توضیحات تکمیلی دعوت نمود.

عبدالرسول دری اصفهانی ضمن اعلام آمادگی جهت پاسخگویی به سؤالات حضار ادامه داد: برداشتن تحریم های پس از برجام، بسیار حائز اهمیت خواهد بود، زیرا به رغم اینکه تحریم های امریکا فقط شامل افراد امریکایی الاصل می‌باشد، به دلیل اینکه آمریکا در مورد مراودات مالی و تجاری افراد امریکایی الاصل اختیار کامل دارد، این تحریم‌ها می‌تواند شامل مراودات این اشخاص با تمامی شرکای تجاری آنها شود و بر این اساس اتحادیه اروپا نیز به دلیل جذابتر بودن و بزرگتر بودن بازار امریکا نسبت به ایران، ممکن است اتحادیه اروپا نیز از ادامه مراودات با ایران سرباز زند.

وی تصریح کرد: فکت شیت نهایی توافق اخیر شامل انجام مراودات مالی و بانکی خواهد بود. بنابراین به هر دلیل اگر امریکا برجام را رد کند، این موضوع منجر به عدم همکاری اروپا نیز خواهد بود.

وی در ادامه به بحث های فنی موجود در مذاکرات از جمله انتخاب لغات و بحث های طولانی بر سر انتخاب این لغات در متن توافق نمایی اشاره نموده و مثال هایی در مورد سختی های این مباحثات در کنار وجود قوانین پیچیده امریکا بیان کرد.

دکتر سیروس ناصری نیز به عنوان یکی دیگر از اعضای تیم مذاکره کننده در بخش اقتصادی با اشاره به نکته هایی در خصوص برجام گفت: در بحث تحریم هدف عمده در طول مذاکرات این بود که موانع تجاری مثل سوئیفت، خرید و فروش، کشتیرانی، بیمه و … برطرف شود. ولی دشواری امر، تنظیم توافق به گونه ای بود که بتواند راه برای سرمایه گذاری درازمدت و میان مدت بین ایران و سایر کشورها از جمله اروپا شکل بگیرد.

نکات کلی و مواردی که به طور کلان توسط دکتر ناصری به آنها اشاره شد، به شرح ذیل هستند:

از ابتدا روشن بود رئیس جمهور آمریکا اقتدار و توانایی را در این مقطع ندارد که بتواند در کنگره همه تحریم های مربوط به ایران را لغو کند. لذا صرفاً به دلیل این محدویت بنا بر این شد که مقداری از این محدویت های باقی بماند و هم چنین طرف ایران هم علاقه ای برای ورود به حیطه های دیگر موضوع تحریم نداشتند، چرا که ورود به آنها می توانست کار را پیچیده تر کند و توافق نهایی دشوارتر کند.
در برخی از قوانین امریکا مجموعه تحریم ها در یک قانون گنجانده شده اند و بنابراین رفع بخشی از تحریم ها و باقی ماندن بخشی دیگر مشکل ایجاد می کرد.
قرار بر این بوده است که تحریم های اولیه که حاکم بر افراد حقیقی و حقوقی امریکایی بود، به دلیل این که موضوع، دلایل و سوابق آنها در جای دیگری است، رفع نشود.
ایران از ابتدا اصرار داشت چنانچه در مسیر توافق به این نتیجه برسد که به سهم خودش به این توافق نرسیده یا توافق به نحوی که بحث شده، پیش بینی شده مذاکره و تفاهم شده، اجرا نشود از اقداماتی که انجام داده پس می گیرد و تعهدات خودش را بر می گرداند به نقطه سابق ویا به تناسب وضعیت، آنها را تعدیل می کند.
وی ادامه داد: کلید کار ایران در دستش خودش است؛ اینکه تعداد سانتریفیوژها را توسعه بدهد یا خیر، یا درصد غنی سازی را بلا ببرد یا خیر و … با یک اراده و بعد تمهیدات فنی انجام می شود.

دکتر سیروس ناصری تأکید کرد که امریکا و اروپا هم اصرار داشتند یکسری مکانیزم های اتوماتیک برای برگشت به دوران تحریم داشته باشند که در صورت عدم رعایت تعهدات توسط ایران، مطرح می شود.

اروپایی ها متعهد شدند که تضمین دولتی را برقرار کنند، ECها را برقرار کنند، و همچنین اروپایی ها و آمریکایی ها به آن قواعد راهنمایی که از نتیجه برجام تصویب می کنند را با ایران به مشورت بگذارد. البته راههایی نیز در نظر گرفته شده است، به طوری که در صورت بروز اختلاف در اجرای مفاد برجام، موارد اختلافی به یک کمیسیون خاص که وظیفه آن فقط بررسی موارد رفع تحریم است، ارجاع داده شود. چه مواردی که هنوز در فهرست تحریم ها باقی مانده باشند، چه مواردی که ایران در رابطه با مصدایق وتعهداتی که عمل نشده است، بیان خواهد کرد.

عضو تیم مذاکره کننده در بخش اقتصادی با اشاره به اینکه چه تحریم هایی برداشته می شود و آثار رفع تحریم چیست؟ به عنوان ضمائم تحریم ادامه داد: وضعیت ایران بعد از تحریم باید با اروپا کاملا عادی باشد و به صورت درست اجرا شود. آمریکا هم درمجموع به اندازه کافی این اختیار را به ایران می دهد در صورت نقض توافق تهمیدات ویژه بیاندیشد.

وی گفت: آنچه که در برجام آمده به اندازه کافی از استقرار مجدد روابط عادی ایران با اروپا با حفاظت و صیانت میکند و علاوه بر آن راه را باز می کند حتی برای باز کردن موسسات حقوقی و حقیقی آمریکایی از طریق شعب و شرکت های تابعه تا آنجایی که در آمریکا ثبت نشده باشند.

وی خاطرنشان نمود که در عمل هنوز تبلیغات علیه کارهای ایران به صورت سنگین وجود دارد و قاعدتاً اسرائیل با برقراری ارتباط هرچه بیشتر با شرکت ها آنها را ترغیب خواهد نمود که با ایران کار نکنند. البته چشم انداز و تحولات خیلی سریع خواهد بود و هیچ تحریمی بعد از آن علیه ایران صورت نمی گیرد. مهم ثبت تغییر وضعیت در ایران است که بشود پول خارجی وارد کشور شود، راههای تعهد را بررسی کنیم و فضای روانی علیه ایران از یک کشور بسته به یک کشور باز تبدیل می شود.

در ادامه این نشست، محمد سعیدی، عضو هیأت مدیره شستا که از ساعاتی پیش به عنوان مدیر عامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد، در سخنان مهمی به موضوعات کلیدی و حائز اهمیت در جذب سرمایه گذار خارجی اشاره کرد.

سعیدی با بیان اینکه توافق هسته ای یک رخداد بی سابقه در ۳۵ سال پس از انقلاب بوده، گفت: بر اساس برجام روابط ما با دنیای غرب به حالت عادی بر می گردد، اما نکته مهم در این مسیر برخورد همراه با تأخیر دولتی ها و خصوصی ها با این اتفاق مهم است.

وی با بیان اینکه تیم مذاکره کننده در زمان مذاکرات درباره زوایای مختلف تحریم ها آماده نبود، گفت: درباره لایه های زیرین تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا اطلاعی وجود نداشت و تیم مذاکره کننده لایه های زیرین تحریم را در دوران مذاکره متوجه شدند.

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: امروز نیز نکته کلیدی اینجاست که ما نیز به عنوان نهادهای سرمایه گذار هنوز آمادگی لازم برای استفاده از ظرفیت فراهم شده پس از رفع تحریم ها را نداریم تا برای فوریه و مارچ که رفع تحریم ها به مرجله اجرا در می آید، آمادگی داشته باشیم.

وی با بیان ضرورت تغییر مدل قراردادهای جذب سرمایه گذار خارجی گفت: در بخش دولتی و خصوصی مدل های قراردادی جدید تنظیم نشده است و اگر امروز شرکت توتال، شل و… وارد بازار شود نمی دانیم چه مدل قراردادی داشته باشیم که مطابق قواعد روز دنیا باشد، چون مدلهای قرارداد امروز با ۱۰ سال قبل تفاوت دارد.

سعیدی با تأکید بر این نکته که عدم آمادگی برای تنظیم قراردادهای سرمایه گذاری نقطه ضعف اساسی در جذب سرمایه گذار خارجی در شرایط فعلی است، گفت: مذاکرات به خوبی انجام شده، به مرور زمان و با خواست طرفین نیز روابط عادی می شود و وضعیت کاملاً متحول و غیر قابل مقایسه با امروز و چند سال گذاشته می شود پس باید به سرعت برای این روز خود را آماده کرد.

مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: نوع روابط مالی، مشارکت های بانکی و بیمه ای نسبت به ۱۰ سال گذشته متفاوت شده و بنابراین باید یک بسته قراردادی مبتنی بر حقوق مالی- بیمه ای امروز، تنظیم و تدوین شود که مبنای قرارداد ما با سرمایه گذاران خارجی شود.

کوروش طاهرفر از دیگر سخنرانان امروز صبحانه کاری فعالان بازار سرمایه درباره پتانسیل ها و فرصت های برجام در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر میزان سرمایه سرمایه گذاران خارجی در بورس نیم میلیارد دلار است که این مبلغ حدود نیم درصد سرمایه کل بورس ایران است، در حالی که مطابق با اصول و قواعد ملی این عدد قابلیت افزایش تا ۲۰ درصد را دارد.

وی با بیان اینکه برای جذب سرمایه گذاری خارجی تأکید بر فروش سهام است، گفت: باید روی سرمایه گذاری در سایر نهادهای مالی از جمله نهادهای مالی چون کارگزاری ها، شرکت های مشاور سرمایه گذاری، تأمین سرمایه ها کار شود.

این کارشناس فنی جذب سرمایه گذار خارجی گفت: کارگروهی با هدف جذب سرمایه گذاری خارجی تشکیل شده که موانع پیش روی جذب سرمایه گذاری خارجی را برطرف کند. باید مشخص شود خلأ موجود ناشی از منع قانون بوده یا ناشی از سلیقه های متفاوت در ادوار مختلف، که بتوان با رفع این مشکلات بازار را با سرمایه های خارجی پیوند داد.

طاهر فر در ادامه اظهار داشت: در حوزه فاینانس با بانکهای فاینانس کننده نمی توان به شیوه گذشته وارد مذاکره شد. امروز روند تغییر کرده و در دو سال آینده شاهد پیشرفت های زیادی در اقتصاد خواهیم بود، اما در کنار عزم جدی نیاز به شیوه های جدید برای جذب سرمایه گذار خارجی وجود دارد که از این امکان و ظرفیت فعلی به درستی استفاده شود.

وی گفت: باید شرایط شرکت ها در گزارش دهی ها تغییر کند. سرمایه گذار خارجی با این شیوه گزارش دهی مالی کنار نمی آید و حداقل هایی چون راه اندازی سایت انگلیسی شرکت ها، دو زبانه شدن کدال، توان تحلیل به زبان انگلیسی و راه اندازی دفاتر خارج از کشور برای شرکتها، نهادهای مالی و سرمایه گذار از پایه های مهم در جذب سرمایه گذار خارجی است.

وی تأکید کرد: علاوه بر پروژه های زیرساختی باید پتانسیل های بازار سرمایه اعم از شرکت های تأمین سرمایه، مشاور سرمایه گذاری ها و … برای جذب و افزایش سرمایه گذاران خارجی تشریح شود.