بررسی انتظارات و مطالبات از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی 01 ژانویه 2018 کد خبر : 975478

این نوشتار به بررسی شرح وظایف شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و انتظارات ذی‌نفعان بازارسرمایه پرداخته است.

طبق اساسنامه اهم شرح وظایف شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مواردی همچون افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق‌بهادار بازارهای بورس و خارج از بورس سپرده‌گذاری و امانت‌پذیری انواع اوراق‌بهادار ثبت سوابق، کدگذاری، نگه‌داری تسویه و پایاپای معاملات وصول و پرداخت وجوه سودهای سالیانه و دوره‌ای مشتریان استفاده از فن‌آوری‌های نوین مالی در ارایه خدمات به مشتریان و خدمات‌گیرندگان به شمار می‌آید. همچنین در ترکیب سهامداری و نحوه حاکمیت شرکتی در سپرده‌گذاری مرکزی، ۲۰ درصد شرکت‌های کارگزاری، ۱۰ درصد بانک ملی، ۱۰ در صد بورس اوراق و کالا، ۵ در صد سازمان‌بورس و مابقی سایر اشخاص حقیقی و حقوقی سهیم هستند. البته سهام سازمان‌بورس سهام ممتاز است و در اساسنامه شرکت به‌صراحت قید شده که همواره سه نفر از اعضای هيأت مدیره از جانب سازمان بورس معرفی می‌شوند. بنابراین ساختار حاکمیت شرکتی به گونه‌ای است که اساسا ۹۵ در صد سهامدار دیگر تقریبا نقشی در حاکمیت شرکت ندارند. این موضوع یکی از دغدغه‌های اصلی سایر سهامداران در سالیان گذشته بوده است. البته سازمان‌بورس و شرکت سپرده‌گذاری در سال‌های گذشته همواره سعی کرده است با انتشار صورت‌های مالی، شفافیت لازم را به کار گرفته و اطلاع‌رسانی کند. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در سال‌های گذشته در برخی از حوزه‌ها اقدامات مطلوبی را صورت داده و البته در برخی از حوزه‌ها انتظارات مخاطبین را برآورده نکرده است. برخی از این موارد نظیر، تسریع در برخی از فرآیندها، توافق با برخی از دفاتر خدمات الکترونیک به منظور سهولت -دسترسی افراد در سراسر کشور، انجام خدمات مربوط صدور کد معاملاتی، دسترسی به سبد دارایی سهام ایجاد مکانیزم واریز سود اوراق بدهی به حساب دارندگان اوراق توسعه خدمات توثیقی و برخی دیگر است.

البته مطالبات و انتظارات زیادی نیز باقی مانده که هنوز به سرانجام نرسیده است، برخی از این مطالبات و انتظارات، ازجمله موارد ذیل است که می‌توان به آن اشاره داشت.

 کاهش زمان تسویه وجوه و پرداخت وجه ناشی از فروش از سه روز به یک روز که از مطالبات سهامداران به شمار می‌آید.

 ایجاد مکانیزم دریافت سود سهامداران از شرکت‌های پذیرفته شده و پرداخت مستقیم آن به حساب مشتریان، که این نیز از مطالبات سهامداران است.

 پویایی و تلاش بیشتر در توسعه، رونق و راه‌اندازی ابزارهای مشتقه در بازارسرمایه که از مطالبات بورس‌ها و فعالان بازارسرمایه است.

 ایجاد مکانیزم یکپارچه از دارایی‌های مشتریانی که از اعتبارات در کارگزاری‌های مختلف استفاده می‌کنند، که از مطالبات کارگزاری‌ها است.

 امکان چند بخشی کردن دارایی‌های یک مشتری به منظور توثیق و دریافت اعتبار نزد چند شرکت کارگزاری که از مطالبات توامان کارگزاری‌ها و مشتریان است.

 ارایه خدمات ویژه و شخصی شده به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به منظور افزایش رضایتمندی که از انتظارات شرکت‌های پذیرفته شده است.

 کاهش فرآیندهای حضور سرمایه‌گذار خارجی نظیر صدور کد، دو یا چند زبانه کردن فرم‌ها و رویه‌ها که از مطالبات سرمایه‌گذاران خارجی و نهادهای مالی است.

 ایجاد ارتباط بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت صدور و ابطال به سیستم تسویه وجوه شبکه کارگزاری که از انتظارات دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری و مدیران صندوق‌هاست.

 بهبود روابط با بورس‌های خارجی به منظور تسریع در فرآیند پذیرش شرکت‌ها و ابزارهای مالی خارجیان در بورس‌های ایران و پذیرش ابزارها و شرکت‌های ایرانی در بورس‌های خارج که از مطالبات بورس‌ها، شرکت‌های پذیرفته شده و نهادهای نوین مالی است.

 مقررات‌زدایی و کاهش فرآیندهای اداری که از انتظارات تمامی اهالی بازارسرمایه است.

در پایان تاکید می‌شود که توسعه بازارسرمایه بدون یک ساختار هوشمند، چابک و کارآمد سپرده‌گذاری و تسویه وجوه امکان‌پذیر نخواهد بود. البته به نظر می‌آید این شرکت بتواند در سالیان آتی جایگاه واقعی خود را در یابد و در راستای توسعه بازارسرمایه، بسترسازی لازم را فراهم کند. گام اول و آخر بسیاری از اقدامات و فعالیت‌های بازارسرمایه از مسیر شرکت سپرده‌گذاری برداشته می‌شود و بسیار مهم است که این شرکت به حدی آگاه، هوشمند و چابک باشد تا بتواند گام‌های بلندتری بردارد.